JOOP FORTUIN, 11 december 2021
EEN FORTUIN AAN NIETJES​
​
In 1973 zijn Maria en ik in Borgharen komen wonen en we zijn er getrouwd. De bruidsfoto's hebben we hier bij het kasteel laten maken. Toen al vonden we dit kasteel een prachtige locatie. We hebben twee geweldige dochters: Frederiek en Felicia, die in elkaars voetspoor zijn getreden als GGZ-psycholoog. De een woont in Herten en de andere in Noorbeek. In 2020 werden we verblijd met een kleinzoon en een kleindochter. Hoe mooi wil je het hebben
​
Drieënveertig jaar ben ik werkzaam geweest bij een accountantskantoor; na mijn pensionering ben ik gaan nadenken over de invulling van mijn vrije tijd. Op een dag hoorde ik dat Ronny het kasteel had gekocht. Allereerst moest de wildernis rondom het kasteel worden gekapt om überhaupt binnen te kunnen komen. Door de wildgroei van bomen en struiken kon je vanaf de straat nauwelijks nog iets van het kasteel onderscheiden. In het midden van de cour was ooit een mooi groot rond perk aangelegd, dat door het struikgewas helemaal overwoekerd was. Zo maakten wij op zondagmiddag eens 'n wandeling en namen we een kijkje bij de toegangspoort. Ik wist niet wat ik zag. Het leek wel een oerwoud! Via Jan van Gerwen, die toen evenals ik lid was van Mannenkoor Borgharen, ben ik op het kasteel terecht gekomen. Jan vroeg of het me wat leek om mee te komen helpen, maar ik wist nog niet of ik dat (zware) werk wel aankon gezien mijn reumatische aandoening. Na enig overleg met Ronny ben ik daarna in oktober 2015 met volle overgave gestart als vrijwilliger op Kasteel Borgharen. Het is zo'n prachtige omgeving, het kasteel heeft me altijd aangetrokken.
​
Ik ben begonnen met het verwijderen van de verflaag op de muren in de hal, maar aangezien je daarmee de muren meer beschadigt dan opknapt, moest voor die klus toch een andere oplossing worden gevonden. Daarna ben ik Lei gaan helpen met nietjes uit de houten vloer van de grote salon te trekken. De vorige kasteeleigenaar had het kasteel verbouwd tot vierendertig appartementen met even zoveel heel oude, houten vloeren. Al deze vierendertig vloeren had hij “opgesierd” met drie lagen isolerend en geluiddempend materiaal bestaande uit: één laag vloerbedekking, vervolgens 'n laag hardbord en tot slot weer 'n laag vloerbedekking. Vervolgens werden deze drie lagen met echt een ontelbare hoeveelheid nietjes of liever gezegd NIETEN met de houten vloeren verbonden. Ik vergeet het nooit. Zonder werkhandschoenen of verdere bescherming ging ik meteen aan de slag met het onvermijdelijke gevolg dat ik mijn vinger helemaal openhaalde aan een afgebroken nietje. Beginnersfout. Maar dat mocht de pret niet drukken. En pret hadden we zeker, de vrijwilligers met elkaar. Samen met Margot en Peter heb ik in die tijd duizenden nietjes uit de vloeren verwijderd. Toen we op de begane grond klaar waren zei Peter tegen mij: "Joop, je bent gepromoveerd." Ik was blij verrast en dacht: zo, dat gaat snel. "Ja", vervolgde Peter toen zijn toespraak: "Joop, je bent gepromoveerd naar de eerste verdieping." Daar bevonden zich ook weer verschillende appartementen, waar weer ontelbare NIETEN met smart wachtten om eindelijk door ons uit de houten vloeren bevrijd te worden.
​
Toen we de houten vloer in de grote salon hadden blootgelegd stelde Ronny mij voor, na inspectie en enig onderzoek, de hele vloer op te schuren en te boenen, om deze weer in volle glorie te herstellen. Deze antieke vloer bestaat uit aparte latjes met in het midden de ster van Maastricht. Nou ja, ik wilde die uitdaging wel aangaan en ging met een krabbertje, schuursponsje, stofzuiger en in de winterperiode met een kacheltje erbij, aan de slag. Latje voor latje. Zaterdag in, zaterdag uit. Na zo'n anderhalf jaar was deze klus geklaard en blonk de vloer weer als een spiegel; ik was best een beetje trots op mijzelf. Maar trots ben ik ook op Ronny en op alle andere vrijwilligers, die ieder op hun eigen manier, hun steentje bijdragen aan de restauratie van het kasteel.
​
Ruim een jaar later was het echter even behoorlijk schrikken: in de grote salon was een heel grote brok stucwerk uit het plafond 's nachts zomaar van enkele meters hoogte op de vloer gevallen. De prachtig geboende vloer zag eruit als een maanlandschap, helemaal wit van het stof. De oorzaak van het spontaan loslaten van het stucwerk was, dat bewoners van een appartement boven de salon bij het klussen allerlei bouwafval en puin onder de vloerplanken hadden gedumpt, in plaats van de rommel weg te brengen. Met als logisch gevolg dat door het zware gewicht een groot deel van het plafond naar beneden was gekomen. Ik heb de vloer weer voorzichtig stofvrij gemaakt en vervolgens hebben we de hele zaak afgedekt met platen. Zodra de salon in de nabije toekomst helemaal klaar is, zullen we de vloer opnieuw boenen. De grote salon is altijd mijn favoriete ruimte gebleven; dat wordt straks een heel stijlvolle ruimte als de geschilderde doeken weer thuiskomen op hun eigen vertrouwde plaats en zeker als de nog af te handelen werkzaamheden voltooid zijn. Maar qua uitstraling vind ik de blauwe kamer het allermooist, dat is echt een pareltje! Aanvankelijk heb ik ook een tijdje rondleidingen gegeven, dat vond ik leuk en afwisselend om te doen. Weliswaar kon ik de bezoekers veel vertellen over het kasteel en de stand van de werkzaamheden, maar niet zo veel over de geschiedkundige achtergrond. We hebben momenteel zeer gepassioneerde gidsen voor de rondleidingen die de bezoekers op deskundige wijze ook een historisch verhaal kunnen vertellen.
​
Aansluitend aan de rondleidingen zou het voor de bezoekers leuk zijn om onder de bomen in de kasteeltuin onder het genot van een hapje en een drankje na te genieten, als zich daar een gezellig terras zou bevinden. Dat oogt ook nog aantrekkelijk voor mensen die aan de straatkant voorbij fietsen of wandelen. Het kasteel vormt, zeker in de zomer, een geweldige trekpleister. Ja, ik zie de toekomst van het kasteel met vertrouwen tegemoet,
Marijke Oostvogels
​
