JOHN PLETZERS, 8 januari 2022
KEEK OP DE WEEK​
​
Drieënzestig jaar geleden werd ik in Maastricht geboren. In de jaren '80 ben ik in Sittard op kamers gaan wonen, in de Paardestraat, waar ik twee jaar heb doorgebracht. In die tijd leerde ik mijn vrouw kennen; we keerden terug naar Maastricht en zijn in Heer gaan samenwonen. Op een bepaald moment hebben we een woning in Bunde gekocht. Het huis verkeerde in heel oude staat en toevallig had ik in die periode twee werkloze vrienden, die wel wilden meehelpen de zaak op te knappen. Qua timing kwam dat heel goed uit. inmiddels zijn we bezig met alles wat toen minder goed is afgewerkt, professioneel aan te pakken.
​
We kregen in zes jaar tijd vier kinderen en omdat ik in die periode bijna altijd parttime werkte, hebben mijn vrouw en ik de kinderen samen kunnen opvoeden. Die fase in m'n leven had ik niet willen missen, dat was zo fantastisch! Inmiddels zijn er twee kleinkinderen en de derde is in februari op komst. Wat betreft mijn werk ben ik vanaf het begin werkzaam geweest bij het RIAGG Maastricht in de geestelijke gezondheidszorg, een geacademiseerde GGZ-instelling. Daar heb ik vijfendertig jaar met heel veel plezier gewerkt. Ik heb heel wat verschillende functies bekleed, van medewerker budgettering en begroting tot hoofd van de administratie. Ook was ik zorgverkoper: ik maakte afspraken met verzekeraars. In die tijd was het bij veel instellingen en organisaties de trend om steeds grootschaliger te worden. Zo kwam het ook op mijn werk tot een fusie en ik werd projectleider om dat proces gestalte te geven. Aanvankelijk leek het een zeer veelbelovende onderneming, vol gouden beloftes om commercieel en academisch denken te combineren. Helaas liep het helemaal mis en na twee, drie jaar volgde het faillissement. Toen was ik achtenvijftig en moest erover gaan nadenken hoe ik de rest van m'n werkzaam leven vorm zou geven.
​
Al vanaf m'n zestiende jaar was fotografie m'n grote hobby en ik heb destijds de fotovakschool gevolgd, waarin onder meer reportagefotografie aan bod kwam. Dus toen ik wegging bij het RIAGG koos ik er uiteindelijk voor fotograaf te worden. Ik stelde een ondernemersplan op waarmee ik mijn vrouw heb weten te overtuigen. Toen mijn idee op papier stond met een degelijke financiële onderbouwing en mijn vrouw ervoor te vinden bleek, wist ik dat het een goed verhaal was.
​
En zo maakte ik van een fijne hobby mijn beroep; ik heb het altijd een geweldig vak gevonden! Achteraf denk ik wel eens dat ik dit misschien veel eerder had moeten doen. Ik begon ermee ondernemers te fotograferen, met name ZZP'ers, in zwart-witfoto's waarvan ik een boek heb uitgegeven. Ik kwam daarbij iedere keer in een wereld terecht die ik helemaal niet kende en die steeds opnieuw een verrassing bood. Momenteel ben ik niet meer met ondernemers bezig, maar met verschillende vormen van vrijwilligerswerk die ik in beeld wil brengen. Ik heb bij heel uiteenlopende organisaties rond mogen kijken zoals Kringloop Zuid, Vluchtelingenwerk, het dierenasiel, Humanitas, de dierenambulance, brandweer Meerssen, en noem maar op. Dat boek komt dit jaar in december uit, verkrijgbaar in diverse boekhandels of via de website. Vaak schaffen organisaties die met vrijwilligers werken die boeken zelf aan en delen die ook uit aan het personeel. Voor mij biedt dat een soort garantie dat ik voldoende verkoop om uit de kosten te komen, als het boek straks gedrukt is.
​
Toevallig maak ik ook foto's van de harmonie in Bunde en daar zit iemand bij van het Huis van de Kunsten. Die vindt mijn foto's leuk en op een moment kreeg hij een vraag van de Stichting Limburgse Kastelen (waar Anne ook aan verbonden is) of ik een videofilm wilde maken van kasteel Borgharen. Dat heb ik met heel veel plezier gedaan. Er waren vier interviews gepland met mensen die iets over het kasteel konden vertellen en die ook over de voortgang van de restauratie interessante verhalen kenden. Het moest een soort kennismaking van ongeveer een half uur worden met kasteel Borgharen. De videofilm kent overigens ook een verkorte versie. Ik miste echter een element. De geïnterviewden hadden allen een historische achtergrond, maar ik miste de vrijwilligers. Ik heb toen Joop geïnterviewd die buiten stenen zat te kappen. Hij was zó enthousiast. Ik had van alles in en om het kasteel gezien en kende het gebouw nog uit de tijd dat ik jonger was en er regelmatig langskwam. En toen dacht ik: dáárvan wil ik deel uitmaken. Een maand naderhand heb ik me aangemeld en in februari '21 ben ik begonnen: inmiddels alweer bijna een jaar geleden.
​
Het is een leuke groep en het werk is heel gevarieerd. Aanvankelijk was ik niet van plan hier als fotograaf te fungeren, ik wilde graag met m'n handen werken om mee te helpen het kasteel terug te brengen in de oude staat. Tot Ronny zei dat ik meer van dienst kon zijn als ik foto's zou maken die nodig zijn om te overleggen aan subsidiegevers en andere financiers en zo aan te tonen wat er in de loop der tijd allemaal veranderd en/of verbeterd is aan het gebouw. Een aantal jaren geleden is er wel een fotobestand gemaakt, maar er zou een inventarisatie, een soort nulmeting, moeten komen vanaf mei 2021. Toen heb ik in zes weken tijd alle kamers tot in de uiterste hoeken en gaten gefotografeerd als een nulmeting van de stand van zaken op dat moment. En dat gaat van jaar tot jaar gebeuren om de stand van zaken én de vorderingen aan te tonen ten behoeve van financiers en donateurs. Maar ook voor belangstellenden: zij kunnen al die foto's bekijken op de website. Op verzoek van Peter heb ik de foto's van de website van het Fotomuseum van Charleroi afgehaald en die ingedeeld volgens de inventarisatie. Je ziet daarop de situatie van begin 1900, de periode van Pierre Cuypers.
​
Voorkeur voor bepaalde ruimten? Dan noem ik de centrale hal en de grote salon waar straks die schilderijen weer in volle glorie zullen prijken. In de centrale hal vind ik de entree interessant, die fraai gebeeldhouwde trap en het altaar met de schilderijen van De Lovinfosse. En het is steeds weer boeiend om te zien wat er onder de handen van Anne uit komt. De lambrisering van de grote salon waar Jan en Pierre aan werken, vind ik indrukwekkend. Je kunt je nu al een beetje voorstellen hoe het er straks gaat uitzien omdat de panelen al bijna klaarstaan om weer op hun plaats te worden gezet. Zie je het voor je als die doeken worden teruggehangen met daarboven dat fantastische plafond? Een juweeltje. Samen met de blauwe kamer natuurlijk. Dat is het domein van Jan Frijns.
​
Het voordeel van fotograaf-zijn is dat ik met iedereen contact heb, dat ik de vrijwilligers tijdens de meest uiteenlopende klussen vastleg en dat ik overal kom, zoals in die fascinerende crypte. Zo'n kasteelcrypte is uniek in Nederland, daar bestaan maar vier andere voorbeelden van! Die ruimte was ooit multifunctioneel. Ze was als champignonkwekerij in gebruik en diende tevens als opslagplaats voor banden en tapes in de tijd dat Marlstonestudio daarin gevestigd was. Het enige negatieve is, dat vorige eigenaren het kasteel zo hebben verkwanseld!
​
Ik heb geen voorkeuren voor een speciale klus: alles is even leuk. Alleen heb ik nog geen ervaring opgedaan met lagen verf afkrabben om wandschilderingen bloot te leggen. Het is leuk om te zien wat je kunt doen als vrijwilliger en wat het allemaal kan opleveren, om het te zien groeien en steeds mooier te zien worden. Het is zulk mooi, bevredigend werk vanwege het concrete resultaat, heel tastbaar. Ook in de toekomst blijft deze locatie een trekpleister: ik zie wel voor me dat het werk ook de komende jaren door vrijwilligers gedaan blijft worden. 't Is volgens mij 't belangrijkste dat het kasteel op de lange termijn een soort museum wordt en voor publiek toegankelijk blijft; ook voor de bewoners van Borgharen is dat van groot belang.
​
Natuurlijk zal het huidige vrijwilligersbestand met het oog op de gemiddelde leeftijd wel wijzigingen ondergaan. Maar de animo om hier te komen werken blijft groot, liefhebbers genoeg. Er zijn mensen die vooral voor de historische aspecten komen en anderen die liever ambachtelijk bezig zijn en graag met hun handen werken. Ik vind het hier superleuk, al die mensen met zoveel verschillende achtergronden; er heerst ook altijd een goeie sfeer. Je ziet hier zoveel nieuwe gezichten en leert telkens nieuwe mensen kennen die samen zo'n magnifiek doel nastreven en dingen tot stand brengen! En af en toe ontmoeten we jonge mensen die hart voor de zaak hebben: studenten, jongeren die onderzoek doen onder de bezielende leiding van Anne. Kortom, hier zit een gelukkige vrijwilliger!
Marijke Oostvogels
​
